โบราณสถานเมืองเพนียด ตั้งอยู่ที่ หมู่ 4 ตำบลคลองนารายณ์ ห่างจากวัดทองทั่วไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 300 เมตร กรมศิลปากรได้ดำเนินการสำรวจและได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานเรียบร้อยแล้ว โดยสันนิษฐานว่าสถานที่แห่งนี้น่าจะเป็นที่ตั้งเมืองจันทบุรียุคแรกหรือประมาณ 1,000 ปีล่วงมาแล้ว ปัจจุบันเหลือเพียงซากกำแพงศิลาแลง และส่วนที่เป็นคันดินสูงประมาณ 1-3 เมตร ซึ่งยังไม่สามารถระบุได้อย่างชัดเจนว่าเป็นสิ่งก่อสร้างประเภทใด

ซากโบราณสถานเมืองเพนียด หรือที่เรียกกันว่าปราสาทหินจันทบูร ปัจจุบันเหลือเพียงแนวกำแพงศิลาแลงและคันดิน กว้าง 16 เมตร ยาว 26 เมตร สูง 3 เมตร มีอายุกว่าพันปี เนื่องจากชิ้นส่วนที่เคยเป็นปราสาทหินถูกขนย้ายออกจากพื้นที่ไปเป็นจำนวนมาก จึงเหลือไว้ ณ ที่นี้เพียงส่วนน้อย นักโบราณคดีสันนิษฐานว่า บริเวณเมืองเพนียดน่าจะมีปราสาทหินสองสามหลัง รวมทั้งส่วนที่เป็นบารายหรืออ่างเก็บน้ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดใหญ่กรุด้วยศิลาแลง และเชื่อว่าเมืองเพนียดน่าจะเก่ากว่านครวัด นครธมของเขมร เนื่องจากมีการพบทับหลังศิลปะแบบถาลาบริวัตซึ่งเป็นรูปแบบศิลปะที่เก่าแก่กว่านครวัดนครธมนับร้อยปี